مقایسه مشخصات هندسی جاده جنگلی زاگرس جنوبی با مقادیر استاندارد ساخت (مطالعه موردی: تنگ سولک بهمئی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استاد، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 استادیار بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری،

چکیده

هدف از این تحقیق مقایسه مشخصات هندسی جاده با مقادیر استاندارد ساخت جاده می‌باشد. منطقه مورد مطالعه تنگ سولک واقع در شهرستان بهمیی (استان کهگیلویه و بویراحمد)، منطقه‌ای حفاظتی و دارای نقاط گردشگری، تفرجی و جاذبه‌های طبیعی واقع در جنگل‌های زاگرس جنوبی می‌باشد. در این تحقیق ابتدا موقعیت جاده موجود، با استفاده از GPS برداشت شده و سپس روی نقشه توپوگرافی قرار داده شد. در مرحله بعد اقدام به طبقه بندی شیب دامنه(صفر تا 10، 10تا20، 20 تا 30، 30 تا 40، 40 تا 50، 50 تا 60 و بیشتر از 60 درصد)، سپس در هر طبقه شیب 11 نمونه به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس اندازه های برداشت شده با مقادیر استاندارد موجود در نشریه‌های سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (131و 161) مقایسه شدند. عرض سواره‌رو و حریم ساختمانی جاده بر اساس آمار تحلیلی و دیگر مشخصات هندسی جاده بر اساس آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از هر کدام از طبقات شیب دامنه به صورت تصادفی یک نمونه خاک جهت تشخیص بافت خاک انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط آزمون T یکطرفه، همبسگی پیرسون و در نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که عرض سواره‌رو و حریم ساختمانی جاده در طبقات شیب (10-20، 40-50، 50-60 و <60) درصد کمتر از مقدار استاندارد و در سطح یک درصد معنی‌دار و در دیگر طبقات شیب دامنه فاقد معنی-داریست. تجزیه و تحلیل آمار توصیفی نشان داد به میزان 15 درصد از اندازه میانگین شیب

کلیدواژه‌ها


-احمدی، ح. فیض‌نیا، س.، (1387)، "سازندهای دوره کواترنری (مبانی نظری و کاربردی آن در منابع طبیعی)"، انتشارات دانشگاه تهران، 557 ص.
-حسینی، س.ع، جلالیان، س.، (1393)،"مقایسه عملیات خاکی، تغییرات حجم برداشت و هزینه جاده جنگلی با شرایط استاندارد ساخت (مطالعه موردی؛سری ارزفون)، "نشریه پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل. سال بیست و یکم، شماره سوم ص.­113-130.
-زندبصیری، م. سوسنی، ج. و پورهاشمی، م.، (1395)، "ارزیابی شدت بحران زوال در جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد (منطقه مورد مطالعه: تنگ سولک)"، نشریه تحقیقات جنگل و صنوبر، جلد بیست و چهارم، شماره چهارم،
ص. 674-665.
-سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، (1384)، "آیین­نامه طرح هندسی را‌ه‌ها"، نشریه شماره 161، سازمان برنامه و بودجه کشور. ص.379.
-سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، (1384)، "دستورالعمل تهیه پروژه‌راهای جنگلی"، نشریه شماره، 148، سازمان برنامه و بودجه کشور. ص.198. 
-سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، (1390)، "راهنمای طرح، اجرا و بهره برداری راه­های جنگلی"، نشریه شماره، ۱۳۱، سازمان برنامه و بودجه کشور. ص.184.
-طالبی، م. مجنونیان.ب. عبدی، ا. و الهیان، م.، (1394)، "ارزیابی وضعیت حفاظت و نگهداری جاده در منطقة ارسباران"، جنگل و فراوده‌های چوب، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 68، شماره 2، ص. 591-613.
-طالبی، م. مجنونیان، ب. عبدی، ا. الهیان، م.، (1395)، "بررسی کمی و کیفی استاندارد‏های ساخت جاده‏های جنگلی منطقه ارسباران"، نشریه پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل، جلد بیست و دوم، شماره دوم، ص. 34-19.
-فلاح تبار، ن.، (1379)، "تأثیر عوامل جغرافیایی بر شبکه راه‌های کشور"، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 38،
ص. 47-55.
-کی‌بندری، ص. حسینی، س.ع.، (1398)، "مروری بر مطالعه عوامل موثر بر طراحی و ساخت جاده‎های جنگلی در ناحیه رویشی هیرکانی"، فصلنامه علمی جاده، سال هفدهم، شماره 101 ،دوره چهارم، ص. 105-1144.
-مصطفی، ک. رافت نیا، ن. شتایی، ش. غضنفری، ه.، (1389)، "طراحی شبکه جاده‌های حوزه طرح جنگل‌داری چند منظوره آرمرده بانه با استفاده ازGIS"، نشریه پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل، جلد هفدهم، شماره یکم،
ص. 134-129.
-مصطفی، م. رافت‌نیا، شتایی، ش. عضنفری، ه.، (1392)، "مقایسه مشخصه‌های فنی و هندسی شبکه جاده‌های طرح جنگل‌داری چند‌منظوره آرمرده با نه با دستورالعمل‌های موجود"، پژوهشنامه بومشناسی جنگل­های ایران، سال اول 24، شماره 1، ص. 88-99.
-مصطفی، م. شتایی جویباری، ش. لطفعلیان، م. سعدالدین، ا.، (1395)، "مقایسه مشخصات هندسی جاده­های حوزه آبخیز جنگلی چهل چای با استانداردهای هندسی جاده­های روستایی به لحاظ میزان تولید رواناب". نشریه پژوهش­های علوم و فناوری چوب و جنگل، جلد بیست و سوم ویژه­نامه دوم، ص.145-123.
-نریمانی، گ.، (1384)، "طرح هندسی راه"، انتشارات دانشگاه تهران، ص.584.
-Black, W. R., (2003), "Transportation: A Geographical Analysis", Guilford Press, pp.375.
-Fidelus-Orzechowska, j., Strzyzwski, D & Zelazny, M., (2018), "The geomorphic activity of forest roads and its dependence in the Tatra Mountains", Geografiska Annaler: Series A, Physical Geography, 100 (1), pp. 59-74.
-Graike., G., (2006), "Road Maintenance costs and funding", Ecology and Economics. Research Department, pp.8.
-Hosseini, S.A., Moghadasi, P., Gregandipour, M., (2014), "Application of some perspective factors in the design of the forest road path of Darabkola", International Conference on New Findings in Agricultural Sciences, Natural Resources and the Environment, pp.11-12.
-Li, S. Yue., Z. Q. Tham., L.G. Lee, C.F & Yan, S., (2005), "Slope failure in under consolidated soft soils during the development of a port in Tjanjin, china", NRC Canada, 42(5), pp. 166-183.