بررسی پارامترهای تاثیرگذار بر افزایش ظرفیت خطوط ریلی (مطالعه موردی محور مشهد – تهران و محور دورود - اندیمشک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد سوادکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه مهندسی عمران، واحد آیت ا... آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران

3 دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

با توجه به تقاضای روزافزون حمل و نقل ریلی، یکی از مشکلات اصلی سیستم حمل و نقل ریلی در اکثر شبکه های راه‌آهن دنیا، کمبود ظرفیت مسیرهای ریلی است که به پارامترهای زیرساخت، ناوگان و بهره برداری وابسته است. ظرفیت واقعی یک خط، عبارت است از حداکثر قطارهایی که در مدت 24 ساعت می‌توانند از یک محور عبور نمایند و به عواملی نظیر زمان سیر قطارها در بلاک، میزان تاخیر تلاقی و کیفیت بهره برداری از خط بستگی دارد. در این مقاله، محورهای مشهد – تهران و محور دورود – اندیمشک که دارای محدودیت‌هایی جهت سیر روان قطارها بوده اند، مورد مطالعه قرار گرفته اند. پس از بررسی‌های انجام شده، مشخص گردید که می‌توان با بهبودها و تکنیک‌های فنی و زیربنایی مانند دو خطه نمودن، اصلاح قوس‌ها، افزایش سکوها و خطوط قبول و اعزام قطارهای مسافری، افزایش طول مفید خطوط ایستگاه‌ها و ارتقای سیستم سیگنالینگ به منظور کاهش زمان قبول و اعزام قطارها، ظرفیت خط را افزایش داد. از نتایج مشاهده شده حاصل از اجرای این اقدامات می‌توان به مواردی از جمله ترافیک روان‌تر نسبت به قبل، افزایش جابجایی مسافر، افزایش سرعت بازرگانی و حمل بار، کاهش مصرف سوخت و کاهش ساعات کار مامورین اشاره نمود.

کلیدواژه‌ها


- حسین­زاده، ب. و  گروسی، خ.  و یادگاری، ح.، (1392)،  "برنامه­ریزی حرکت قطارها"، مرکز تحقیقات و آموزش راه آهن گروه سیر و حرکت.
- حیدری، م. ع. و رحمت نژاد، ر.، (1397)، "راهکارهای افزایش ظرفیت شبکه برای راه آهن یک خطه در مدت زمان کوتاه (مطالعه موردی اداره کل راه آهن لرستان)­"، دومین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری با تاکید بر اشتغال زایی در صنعت ساختمان.
- دالوند، ر.، (1387)، "افزایش ظرفیت محور لرستان با بهبود تکنیک­های سیگنالینگ"­­، دانشگاه علم و صنعت­، دانشکده مهندسی راه آهن­.
- "مقررات عمومی سیر و حرکت راه آهن"، (1392)، مرکز تحقیقات و آموزش راه آهن گروه سیر و حرکت.
- مهرآذین، ه. معظمی، د.، (1382)، "استفاده بهینه از خطوط راه آهن یک خطه" ششمین کنفرانس بین الملی مهندسی عمران، اردیبهشت­، دانشگاه صنعتی اصفهان.
- یقینی، م. نیکو،  ن. و تمنایی، م.، (1390)، "ارایه روشی جهت بررسی راهکارهای افزایش ظرفیت مسیرهای ریلی با استفاده از روش بهینه سازی همراه با مطالعه موردی مسیر بادرود- اردکان »، مهندسی حمل و نقل، سال دوم، شماره دوم، زمستان ، ص. 159-173.
-­Anders, L., (2015), “Railway capacity analysis: methods for simulation and evaluation of timetables T delays and infrastructure”, critical infrastructure.
- Anna, D., Vladislav, Z and Lenka, C., (2020), “Decision mailing process in the case of insufficient rail capacity “Sustainable railway system.
-­Libardo, A., and Salerno, G., (2011), “Capacity in railway junctions and optimal route management“, RAILROME.
- Mattsson, L., (2008), “Railway capacity and train delay.
-­Jozef, G., Simon, S., Mariusz, K. Maria, B. Renata, C and zdenek, R., (2021), “Rarearch on the relationship between transport infrastructure and performance in rail and road freight transport – A case study of Japan and selected European countries “Sustainable railway system relationships“, critical infrastructure.
- Merel, A., Gandibleux, X., Demassey, S. and Lusby, R., (2009), “An improved upper bound for the railway infrastructure capacity problem on the Pierrefitte- Gonesse Junction“,
In Dixi`eme congr`es de la Soci´et´e Franc¸aise de Recherche Op´erationnelle et d’Aide `a la D´ecision, Proceedings of the ROADEF
pp. 62–76.
-Nikola, B., and Rob Mp, G., (2018), “capacity assessment in railway networks “, handbook of optimization in the railway insudtry.
-"UIC Leaflet 406 Capacity", (2004), International Union of Railways.