1
کارشناس ارشد تحقیقات / مرکز تحقیقات حمل و نقل و ترافیک دانشگاه شیراز
2
کارشناس ارشد مرکز تحقیقات حملونقل و ترافیک دانشگاه شیراز
3
کارشناس مرکز تحقیقات حملونقل و ترافیک دانشگاه شیراز
چکیده
با توجه به پراکندگی جغرافیای شهری در کشور، هزینه‌های بالای حملونقل هوایی و همچنین ناکافی بودن شبکه‌ی حملونقل ریلی کشور، حملونقل جاده‌ای به‌عنوان اولین انتخاب برای سفرهای برون‌شهری تبدیل شده است. همچنین با توجه به گستردگی امروزه‌ی شهرها و مسائل و مشکلات شبکه‌ی حملونقل درون‌شهری مکان‌یابی مناسب پایانه‌ها در شهرهای بزرگ ازجمله مسائل حائز اهمیت می‌باشد. این مقاله با هدف مکان‌یابی بهینه پایانه اتوبوس‌رانی برون‌شهری بر اساس بالاترین مطلوبیت و سازگاری با مسائل مربوط به مسافر (سرویس خدمات گیرنده)، مسائل مربوط به وسایل نقلیه (خدمات ارائه‌دهنده) و مسائل شهری و زیست‌محیطی (به‌عنوان یک کاربری شهری) انجام شده است. در مقاله حاضر با بررسی ادبیات پژوهش به شناسایی معیارهای تأثیرگذار بر مکان‌یابی بهینه پایانه‌های برون‌شهری پرداخته شده است. سپس برای شهر شیراز به‌عنوان نمونه موردی مکان‌یابی بهینه پایانه اتوبوس‌رانی برون‌شهری صورت گرفته شده است. در این راستا امتیاز لازم برای سطوح مختلف یک معیار تعیین گردیده و با استفاده از نرم‌افزار ام ای (EMME) و پایگاه اطلاعات مکانی مطالعات جامع حملونقل درون‌شهری شهر شیراز، امتیاز هر یک از نواحی ترافیکی محاسبه شده است. در ادامه با تدوین پرسشنامه و استفاده نظرسنجی از کارشناسان به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به هر یک از پارامترها وزن مناسب اختصاص داده می‌شود. در پایان با مشخص شدن امتیاز هر گزینه و وزن هر معیار، با استفاده از نرم‌افزار اکسپرت چویس (Expertchoice)، ورود اطلاعات به محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (ArcGIS) و انجام تحلیل همپوشانی امتیاز نهایی هر یک از نواحی ترافیکی جهت احداث پایانه برای شهر شیراز محاسبه شد و نواحی برتر معرفی گردیدند.
)