4
عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد واحد مرکزی
10.22034/road.2024.418325.2211
چکیده
حمل‌ونقل هوایی به عنوان یکی از شیوه‌های رایج حمل‌ونقل مسافر و کالا محسوب می‌شود که به دلیل ویژگی‌های مثبتی همچون سرعت بالا، ایمنی و ظرفیت زیاد همواره مورد توجه مدیران و برنامه‌ریزان کشوری بوده است. تحدید‌های مختلفی کارایی این سیستم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از این‌رو، در پژوهش حاضر به بررسی تاب‌آوری شبکه حمل‌ونقل هوایی پرداخته می‌شود. به طور کلی تحدیدها در دو سته حوادث طبیعی (رخداد تصادفی) و حوادث خرابکارانه (رویداد برنامه‌ریزی شده و هدفمند) تقسیم می‌شوند. در این مطالعه از داده‌های پروازهای داخلی ایران به منظور تحلیل تاب‌آوری شبکه حمل‌ونقل هوایی استفاده می‌گردد و با توجه به اطلاعات موجود و در دسترس، تعداد پروازهای سرویس‌داده شده به عنوان شاخص کارایی شبکه پیشنهاد و برای تحلیل تاب‌آوری آن از روش نمودار شکست آبشاری استفاده می‌شود. نتایج بیان می‌کند در بدبینانه‌ترین حالت، کارایی شبکه با حذف سه فرودگاه به زیر 10 درصد می‌رسد و نمودار شکست آبشاری افت کارایی آن از یک تابع هموگرافیت (R2 برابر با 4/99 درصد) پیروی می‌نماید. همچنین در این پژوهش، حالت ایده‌آل افت کارایی شبکه نیز بررسی می‌گردد که نتایج بیانگر آن است در این حالت نمودار افت کارایی از یک تابع نمایی (R2 برابر با 8/99 درصد) پیروی می‌نماید که در صورت حذف 90 درصد فرودگاه‌ها کارایی شبکه بالای 45 درصد می‌ماند. با توجه به تحلیل‌های صورت گرفته مشخص می‌گردد بزرگترین مشکل شبکه هوایی ایران، تمرکز بیش از حد پروازها در چند فرودگاه خاص و پرتقاضا است که در صورت بروز مشکل برای آن‌ها تاب‌آوری شبکه به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
)