بررسی خط مشی مالیه عمومی در بخش حمل و نقل ایران؛مطالعه موردی مخارج عمومی در زیر بخش حمل و نقل جاده ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22034/road.2022.314869.1995

چکیده

این مقاله در تلاش است تا با مطالعه وقایع آشکار شده ضمن ارایه تصویری از وضعیت زیر بخش حمل و نقل جاده ای به مسأله خط مشی گذاری مالیه عمومی در این زیر بخش بپردازد. شواهد حاکی از آن است که در ساختار فعلی نهاد متولی سیاستگذاری و برنامه ریزی حمل و نقل جاده ای، هزینه حمل‌ونقل در کشور و ریسک ترانزیت در مقایسه با مقادیر جهانی به‌دلیل عدم یکپارچگی و انسجام در تصمیم‌گیری و سیاستگذاری بالاست. در نگاه تطبیقی نیز هر چند کیفیت کلی زیر ساخت و نیز کیفیت جاده ها در ایران با عدد متوسط کشورهای اسلامی تقریبا یک میزان است، ‌اما در مقایسه با کشورهایی نظیر مالزی، قطر، ترکیه، آذربایجان، عربستان سعودی، عمان ، کویت، اندونزی رتبه پایین تری را دارد. همچنین از نظر شاخص عملکرد لجستیک نیز ایران با کسب رتبه 64 جایگاه پایین تری نسبت به کشورهای مذکور عملکرد ضعیف تری دارد. بنابراین با توجه به شرایط خاص حاکم بر کشور( مسأله تشدید تحریم ها و رکود اقتصادی)، اقتضاء می نماید تا راهکارتجدید نظر در مالیه عمومی بخش حمل و نقل( اعم از عمومی و خصوصی) به عنوان یک اقدام عاجل و فوری در کشور پیاده شود. علاوه براین به نظر می رسد، مقوله مخارج عمومی حمل و نقل جاده ای در کشور بر پایه خط مشی گذاری در دو حوزه راهبری و توسعه حمل و نقل جاده ای امکانپذیر و قابل پیاده سازی است.

کلیدواژه‌ها


-ابراهیمی، م. و آل­مراد جبدرقی، م.، (1390)، "پیش بینی تقاضای انرژی برای بخش‌های اقتصاد ایران در افق زمانی 1404 با استفاده از مدل ARIMA" ، دومین کنفرانس مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی، 20 تا 21 شهریور، تهران.
-ترکان، ا. و شهبازی، م.، (1389)، "بررسی چگونگی جلب مشارکت بخش خصوصی در توسعه زیرساخت‌های حمل‌‌ونقل جاده‌ای"، مسائل و راهکارها»، فصلنامه راهبرد، سال نوزدهم، شماره 57.
-روحانی‌نژاد، م. و دیگران، (1394)، "شناخت و آسیب‌شناسی تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در توسعه صنعت حمل‌‌ونقل"، پژوهشکده سیاستگذاری و علم و فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف.
-سازمان راهداری حمل و نقل جاده ای، «سالنامه 1397».
-سند چشم انداز بیست ساله کشور.
-سیاست های کلی نظام ج.ا.ا.
-صادقی شاهدانی، م. شهبازی غیاثی، م. و بیگدلی، و.، (1391)، "اولویت‌بندی موانع توسعه مشارکت‌های عمومی –خصوصی
در بخش حمل‌‌ونقل ایران با استفاده از روش‌های MCDM"، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 6.
-قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور و قانون برنامه ششم توسعه کشور
-قانون اساسی کشور
-قانون بودجه سال 1398، پیوست شماره 1، "اعتبارات طرح‌های تملک‌‌ دارایی‌های سرمایه‌ای".
-قانون بودجه سال 1398، "ماده ‌واحده و جداول کلان منابع و مصارف بودجه".
- مرکز آمار ایران، شاخص ارزش افزوده طی سنوات 1389-1393.
-مرکز پژوهش­ها، (1398)، "دربازه لایحه بودجه"، بخش حمل و نقل ش مسلسل 16254.
 
 
 
 
 
 
-وزارت راه و شهرسازی، (1394)، "گزارش شناخت و آسیب‌شناسی تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در توسعه صنعت حمل‌ونقل"، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل.
-وزارت راه و شهرسازی، (1395)، "گزارش ارائه تجربیات، چالش‌ها و فرصت‌های مشارکت بخش خصوصی"، دفتر سرمایه‌گذاری و جذب مشارکت‌های راه و شهرسازی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل.
 
-COMCEC, (2017), “Annual Report on Trade among the OIC Member states”, COMCEC.
-IDB., (2017), “Islamic Development Bank. Islamic Development Bank”,  (2017), “Improving Transnational Transport Corridors In the OIC Member Countries: Concepts and Cases”, COMCEC Coordination Office.
-EU Policy paper, (2018), “Towards a successful transport sector in the EU: challenges to be addressed”.
-Kiran Bhatt , (2018)­, “Lessons Learned From International Experience in Congestion Pricing”, Thomas Higgins, U.S. Department of Transportation.
-LPI., (2016), “Logistics Performance Index (LPI)”, https://lpi.worldbank.org.
-Rouhani, O., (2018) “Financing Sustainability and Resiliency of Transportation Infrastructure in an Era of Fiscal Constraint”, MPRA Paper.
-Walker, J. and Preston, J.M., (2018), ‘‘We can pay for better, safer, more reliable roads in a way that is fair to road users and good for the economy and the environment’’, ITS Review, Nov. 2017, pp. 30–33.