راهکارهای کاهش اثرات محیط‌زیستی جاده‌های جنگلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

2 دانش آموخته دکتری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

3 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

چکیده

جاده­ها دارای اثرات محیط­زیستی مستقیم و غیرمستقیم روی جمعیت­ها، گونه­ها و اکوسیستم­های جانوری، گیاهی و آبی هستند. توزیع تراکم جاده در جنگل موجب چندپارگی زیستگاه­ها ­شده و انزوا و یا جزیره­ای شدن اکوسیستم را به دنبال دارد. بدین ترتیب زیستگاه جانوران به زیر مجموعه­های کوچکتری تقسیم شده و زمینه برای انقراض گونه­ها فراهم
می­شود. امروزه به روش آنالیز پایایی جمعیت (
PVA)، الگوی جابجایی جانوران برای رسیدن به یک جمعیت پایا مورد ارزیابی قرار گرفته و مناطق مناسب برای اصلاح چندپارگی به منظور برقراری شبکه زیستگاه‌های پایدار تشخیص داده
می­شود. پس از برآورد میزان فایدة اکولوژیکی اصلاح چندپارگی (معمولاً بر حسب تعداد واحدهای زاد و ولد در واحد سطح یا
RU بیان می­شود) در هر یک از این مناطق، نسبت به اولویت­بندی مکان‌های اصلاح چندپارگی اقدام می­گردد.
مهم­ترین سازه­هایی که به عبور جانوران از عرض جاده و اصلاح چندپارگی زیستگاه کمک می­کنند، شامل زیرگذر و پل سبز می­باشد. کاستن از وسعت دالان­ جاده در زیستگاه­های ارزشمند، نصب فنس در مرز بین جاده و جنگل، منحرف نمودن حجم ترافیک به مسیرهای دیگر، قرار دادن جاده­های با درجات پایین­تر در کنار آب­بندان­ها و نصب علائم هشداردهنده در کنار جاده از دیگر راهکارهای کاهش اثرات محیط­زیستی جاده در  اکوسیستم­های طبیعی است.

 
 

کلیدواژه‌ها


 
-        Emeritus, C.A and O’Flaherty, A.M. (2002), "Highways, The location, design, construction and maintenance of road pavements". Fourth edition, published by Butterworth-Heinemann, ISBN–13: 978-0-7506-5090-8, ISBN–10: 0-7506-5090-7. 553, pp.8-23.
 
-        FORPLAN. (1985), "Version 1. Washington, D.C., U.S. Dept. of Agriculture, Forest Service, Land Management Planning Systems Section".
 
 
-        Forman, R. T. T. and Deblinger, R.D. (2000), "The Ecological Road-Effect Zone of a Massachusetts (U.S.A.) Suburban Highway". Conservation Biology, 14,
pp. 36-89.
 
-        Forman, R. T. T., B. Reineking., and Hersperger, A. M. (2002), "Road Traffic and Nearby Grassland Bird Patterns in a Suburbanizing Landscape". Environmental Management, 29, pp. 782-800.
 
-        Mader, H.J. (1984), "Animal Habitat Isolation by Roads and Agricultural Fields". Biological Conservation, 29,
pp. 81-96.
 
 
-        Miller, J. R., Joyce, R. L. K., and. King, R. M. (1996), "Forest Roads and Landscape Structure in the Southern Rocky Mountains". Landscape Ecology, 11,
pp. 115-27.
 
-        National research council of the national academies. (2005), "Assessing and Managing the Ecological Impacts of Paved Roads. Committee on Ecological Impacts of Road Density Board on Environmental Studies and Toxicology Division on Earth and Life Studies Transportation Research Board". pp.325-335.
 
-        Oxley, D. J., M. B. Fenton. and Carmody G. R. (1974), "The Effects of Roads on Small Mammals. Journal of Applied Ecology, 11, pp. 51-59.
 
-        O’Flaherty, C.A. (2007), "Highways the location, design, construction and maintenance of road pavements". Fourth edition. Published by Elsevier Ltd. ISBN–13: 978-0-7506-5090-8. ISBN–10:
0-7506-5090-7, pp. 553-555.
 
-        Vos, C. C. and Chardon J. P. 1998. "Effects of Habitat Fragmentation and Road Density on the Distribution Pattern of the Moor Frog Rana Arvalis". Journal of Applied Ecology, 35, pp. 44-56.
 
-        Wemple, B. C., Swanson, FJ. and Jones J. A.(2001), "Forest Roads and Geomorphic Process Interactions, Cascade Range, Oregon". Earth Surface Processes and Landforms, 26, pp. 191-204.