بررسی سهم ترانزیت در بخش حمل‌ونقل ریلی کشور از بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران

2 مربی، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران

چکیده

امروزه نقش بخش حمل‌ونقل ریلی در ایجاد توسعه پایدار نقش بدیهی و بی‌بدیل است. با در نظر گرفتن نرخ رشد تجارت جهانی، تقاضا برای جابجایی بار در مسافت‌های مختلف، روزبه‌روز افزایش می‌یابد. تأمین بسترهای لازم برای پاسخگویی به این نیاز روزافزون، موضوعی بسیار مهم و چالش‌برانگیز استو بهره‌برداری درست و به‌موقع از این بخش و همچنین انجام سرمایه‌گذاری لازم می‌تواند در موقعیت ترانزیتی بخش حمل‌ونقل ریلی کشور مؤثر باشد.  هدف اصلی این مقاله بررسی سهم ترانزیت در بخش حمل­ونقل ریلیکشور از بازارهای منطقه­ای و بین‌المللی می‌باشد. در این پژوهش، به­منظور بررسی قابلیت­ها و ظرفیت­های ترانزیت در بخش حمل­ونقل ریلی سه سناریو تعریف‌شده است. مفروضات سناریوی اول مبتنی بر قراردادهای واگذاری ناوگان ریلی به بخش خصوصی (SMGS , TEA) است. سناریوی دوم مبتنی بر قراردادهایی است که با کشور چین بسته‌شده است و همچنین طراحی سناریوی سوم بر اساس داده­های واقعی از متوسط سیر روزانه واگن‌های باری در سال 1396و 1397 صورت گرفته است. در ادامه به­منظور رفع مشکلات موجود و کاهش عدم توازن در سهم بازار حمل­ونقل ریلی بین ریل، جاده و دریا توصیه­هایی بر اساس سناریوهای خوش‌بینانه و محتمل ارایه‌شده که می­تواند منجر به تحقق اهداف مندرج در قانون توسعه حمل­ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت (سهم 30 درصدی از حمل بار برای راه­آهن در سال 1390، که بر اساس عملکرد واقعی سهم راه‌آهن از ترانزیت 66/6 درصد بوده است) گردد.

کلیدواژه‌ها


- احدی، ح. و ضیاتبار­احمدی، س.، (1392)، "تحلیل دینامیکی پارامترهای مؤثر در مطلوبیت کریدورهای ترانزیت ریلی بار، مطالعه موردی محور سرخس – بندرعباس"، مهندسی
حمل­ونقل، سال پنجم، شماره دوم، ص. 166-153.
 
- بازدار اردبیلی، پ. گنجی زهرایی، ه. پژمان­زاد، پ. (1397)، "بررسی ترانزیت در بخش حمل­ونقل ریلی کشور با استفاده از مدل جاذبه"، پژوهشنامه حمل­ونقل، شماره 56، پاییز 1397، ص. 263-253.
- جعفرپور، الف. سرکشیکیان، س. و طباطبایی، س. (1392)، "بررسی راهکارهای بهبود شاخص‌های لجستیکی کشور در حوزه‌ی حمل‌ونقل و ترانزیت ریلی باهدف دستیابی
به ­اهداف ­سند­ چشم‌انداز 1404­"، پانزدهمین همایش بین‌المللی حمل­ونقل ریلی، انجمن مهندسی حمل­ونقل ریلی ایران.
 - دفتر فناوری ارتباطات و اطلاعات.(1395)، "سالنامه آماری حمل‌ونقل ریلی کشور"، شرکت راه­آهن ج.ا.ا.
- سپاهی، ع.، (1394)، "تحلیل پتانسیل­های صنعت ترانزیت ریلی بار از جمهوری اسلامی ایران"، کنفرانس بین‌المللی پژوهش­های نوین در مدیریت و مهندسی صنایع. تهران، شرکت مدیران ایده پردازان پایتخت ایلیا.
 
- سازمان بنادر و دریانوردی. (1397)، "سالنامه آمار عملیات"، سازمان بنادر و دریانوردی.
 
- شیرازی، ص. و ساطعی، م.، (1388)، "بررسی جایگاه ایران در کریدورهای منطقه‌ای و جهانی مرتبط بهره‌برداری شرکت حمل‌ونقل ریلی نیرو"، یازدهمین همایش بین‌المللی
حمل­ونقل ریلی، انجمن مهندسی حمل­ونقل ریلی ایران.
 
- شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، (1397)، اداره کل بازرگانی.
 
- شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، (1397)، داشبورد مدیریتی bi.
 
- معاونت برنامه­ریزی،  دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات. (1397)، "سالنامه آماری سازمان راهداری و حمل­ونقل جاده­ای در سال 1396".
- معاونت برنامه­ریزی و اقتصاد حمل­ونقل، دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات. (1397)، "حمل­ونقل ریلی کشور سالنامه آماری 1396"، راه­آهن جمهوری اسلامی ایران.
-نظری، م.، اسفیدانی، م. و طباطبایی، س. (1396)، "ارزیابی عوامل مؤثر برجذب گردشگران بین‌المللی با استفاده از مدل جاذبه"، مجله تحقیقات اقتصادی، 52(1): ص. 243-215.