تحلیل اقتصادی ایجاد آزادراه تهران- شمال بر روستاهای پیرامونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

از شاخص‌های مهم رشد اقتصادی در جهان، ایجاد راه است، به همین دلیل هرچه احداث آزادراه‌ها و تکمیل زیر بناهای حمل‌ونقل در کشوری افزایش یابد آن کشور سریعتر مسیر توسعه و رشد اقتصادی را طی می‌کند. احداث آزادراه تهران-شمال که در ابتدا از آن با نام شاهراه تهران- شمال یاد می‌شد در دهه ۱۳۵۰مطرح بود و به علل مختلف تاکنون ادامه پیدا کرده است. بنابراین با نادیده گرفته شدن پروژه هایی از این دست و توسعه زیرساخت‌ها، فقدان آن و عدم دسترسی مناسب به این پروژه‌ها باعث تحمیل مسائل مختلفی در جوامع روستایی می‌شود. هدف مطالعه حاضر تحلیل تأثیر ساخت آزادراه بر روستاهای پیرامونی و نگرش ساکنان است. دراین‌راستا برای سنجش داده‌ها از متد تأثیر شاخصها با استفاده از نرم افزار تحلیل داده SPSS و با روشpath analysisfh بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش را خانواده‌های ساکن در چهار روستای کشار سفلی، سلقان، کشار علیا و سنگان(باغدره) تشکیل داده‌اند. در تهیه پرسش نامه پژوهش 30 شاخص لحاظ گردید که هر10 شاخص به صورت 3دسته زیر معیار، معیارهای؛ ثبات اقتصادی، عدالت اقتصادی و رفاه اقتصادی هستند. در ادامه پرسش‌نامه بین جامعه هدف توزیع شد ازاینرو داده‌های اولیه پژوهش با فن پرسشگری به صورت میدانی بدست آمد. نتایج پژوهش نشان داد ایجاد یک راه و شریان اصلی، ارتباط مؤثری با نواحی مجاور خود دارد و نواحی روستایی را از انزوا خارج میکند. این اتفاق تأثیر شدیدی در تحولات اقتصادی- اجتماعی داشته است.

کلیدواژه‌ها


- خلیلی م.ا. حسینی س.ع.، پورمجیدیان م.ر. و فلاح، ا.، (1389)، "اثر احداث جاده جنگلی بر توسعه روستاهای جنگلی (مطالعه موردی: سری2 بخش 6 طرح جنگلداری
نکا- ظالمرود)"، مجله پژوهش­های علوم و فناوری چوب و جنگل، جلد هفدهم، شماره سوم.
- خیرالدین ر. و امیدی بهره­مند، م.، (1395)، "بررسی و تحلیل چگونگی تأثیر ابر پروژه­های شهری بر قیمت مسکن در عمق محلات شهری مجاور (مطالعه موردی: بزرگراه طبقاتی صدر)"، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، سال پنجم، شماره اول.
- دادور، ف.، موسوی س. س.، اروجی، ح. و علیزاده م.، (1393)، "ارزیابی آثار احداث آزادراه تهران- شمال در محدودة دهستان کن- سولقان"، پژوهش­های‌ جغرافیای‌انسانی‌، دورة‌‌،47، شمارة‌‌2.  ‌ ‌
- ریاحی، و.، (1390)، "آزادراه تهران- شمال و دگرگونی­های روستاهای پیرامون"، اولین همایش ملی تحلیل فضایی مخاطرات محیطی کلان شهر تهران.
- شمس­الدینی، ع. قادرمرزی، ح. و جمینی، د.، (1396)، "ارزیابی و سنجش اثرات احداث شبکه ارتباطی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و محیطی شهروندان موردشناسی: روستا- شهرِ شاهو، جغرافیا و آمایش شهری – منطقه­ای"، شماره62. 
- صفارزاده م.، خاکساری، ع. و فخرو ا.، (1384)، "ارایه مدل ارزیابی فنی- اقتصادی احداث و بهره برداری از آزادراه­ها و بزرگراه­ها"، پژوهشنامه حمل و نقل، شماره 1. ص.12-1.
- طلوعی، ذ.، (1384)، "گزارش: آزادراه تهران ـ شمال؛ وضعیت و پیشرفت اجرایی"، متقاضی: علی اکبر آقایی
(رئیس کمیسیون عمران).
- فرهانی، ح. و طولابی­نژاد، م.، (1394)، "تحلیل اثرات احداث آزادراه خرم آباد- پل زال بر توسعه پایدار روستاهای دهستان میاکوه شرقی"، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال پانزدهم، شماره36.
- فلاحتبار، ن.ا.، (1396)، "نقش آزادراه تهران - شمال بر توسعة سکونت­گاه­های روستایی"، نشریه جغرافیا (فصلنامه و بین المللی انجمن جغرافیای ایران)"، سال پانزدهم، شماره 55.
- عابدینی، ع.، (1396)، "بازدید آزادراه تهران – شمال، درس راهسازی دانشکده مهندسی نقشه­برداری و اطلاعات مکانی، دانشگاه تهران.
- علیزاده سراوانی، م. و علیخواه، ف. و زالی، ن.، (1392)­، "ارزیابی تأثیرات اجتماعی آزادراه قزوین- رشت مطالعه­ی در محدوده امام­زاده هاشم"، پایان نامه درجه ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
- محمدی، ع.، (1374)، "آنالیز و ارزیابی اقتصادی آزادراه تهران- شمال"، پایان­نامه ارشد، دانشکده مهندسی عمران؛ دانشگاه علم و صنعت.
- مهدوی اسعد، حسینی س.، حاتمی نیشتمان، م. م. و اسکندری ف.، (1395)، "اثر ارتقاء شبکه­های حمل و نقل بر وضعیت توسعه اقتصادی اجتماعی روستاهای جنگل­نشین آرمرده بانه"، فصلنامه جاده، انتشار آنلاین.
- مرکز آمار ایران، (1397)، "نقشه بخش کن- سلقان"، آمار و اطلاعات سرشماری جمعیت این بخش.
- وزارت راه و شهرسازی، (1392)، "مجموعه گزارش: اقدامات ساخت آزادراه تهران شمال".
-­AASHTO, (1997), “A manual on user benefit analysis of highway and transit improvements”, American Association of State Highways and Transportation Officials, Washington, DC.
-­Badv, K. and Abarzadeh, S., (2009), “Survey Subsidence and Stability Shahid Kalantri Road in the West Lake District Coast, Lake Urmia”, 8th International Congress on Civil Engineering, Shiraz. (In Persian).
-Baniasadi, M. Zare mehrjouee, M., and Varmzyari, H., (2009), "Economic factors affecting rural migration in Iran", Journal of Agriculture Economic Research, Vol.,
pp.183-196.
-Bennett, Christopher R. and Ian D. Greenword, (2000­), “Modeling road user and environmental effects in HDM4”, Highway Development and Management.
- Birgisdóttir, H., et al, (2006), “Environmental Assessment of Roads Constructed with and without Bottom Ash from Municipal Solid Waste Incineration”, Transportation Research Part D: Transport and Environment, Vol. 11, No. 5, pp. 358-368.
-­Borghaei, M., Nasiri, P., Rahmatian, M. and Asghari, S., (2002), “Environmental Impact Assessment Alborz Industrial City”, Journal of Environmental Science and Technology Qazvin, Vol. 13, pp. 13- 31. (In Persian).
-­Capony, A., et al, (2013), “Monitoring and Environmental Modeling of Earthwork Impacts: A Road Construction Case Study, Resources, Conservation and Recycling”,
No. 74, pp. 124-133.
-­Chesher, A. and R. Harrison, (1987), “Vehicle operating costs- Evidence from development”, The World Bank, Washington, D.C.
-Demir, M., (2007), "Impacts, management and functional planning criterion of forest road network system in Turkey", Transportation Research Part A., Policy and Practice, Vol. 41. No. 1, pp. 56-68.
-­Fallahi, F., Ganjidoust, H. and Ayati, B., (2008), “Study Effects Environment of the Sistan- Taleghan in the Construction Phase”, 1st Conference Environmental Engineering,
(In Persian).
-­Faiz, As., Faiz, A.Y., Wanga, W., and Bennetta, C., (2012), "Sustainable rural roads for livelihoods and livability",
Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 53, pp. 1 – 8.
- Flemming, L.1968, "Effect of Road network on economic development", Journal of
Socio- economic planning sciences, Denmark, Vol. 2, pp. 2-9.
-­Highway capacity manual, )2000(, “Transportation Research Board, National Research Council”, Washington, D.C.
-­Olawale, T.N. and Adesina, K. I., (2013),
"An Assessment of the relationship between Road Network Connectivity and Tourists’ Patronage in Lokoja Metropolis, Kogi B State", Journal of Natural Sciences Research, Vol. 3, No. 9, pp.1-11.
-­Optimization of road alignment by the use of computers, (1973), “Organization of Economic Cooperation and Development (OECD)”, Paris.
-­Li, X., Wang, W., Li, F. and Deng, X., (1999), “GIS-Based Map Overlay Method for Comprehensive Assessment of Road Environmental Impact”, Transportation Research Part D: Transport and Environment, Vol. 4, Issue 3, pp. 147-158.
-­Lindhjem, H., et al, (2007), “Environmental Economic Impact Assessment in China: Problems and Prospects, Environmental Impact Assessment”, Vol. 27, Issue 1,
pp. 1-25.
-­Makki, T., (2013), “Ecological Impact Assessment of Isfahan’s West Ringway on Ghamishloo Wildlife Refuge Using Habitat Evaluation Procedure (HEP)”, Journal of Applied Ecology, Vol. 1, No. 2, pp. 39-52.
(In Persian).
-­Monavari, M. and Shanaz Ghazi, M. S., (2005), “Survey Ecological Effects of the Construction of Infrastructure (Highways Tehran-Pardis) of Animal (Mammals And Birds) Khojir National Park”, Environmental sciences, Vol. 8, pp. 43-58. (In Persian).
-­Nejadi, A., (2005), “Assessment of Environmental Effects Highway Tehran-Pardis of Protected Areas Sorkhehesar and Khojier Using Two Leopold Matrix”.
-­Weisbrod, G. and Beckwith, J., (­1992), “Measuring economic development benefits for highway decision-making: The Wisconsin Case”, Transportation Research Board Annual Meeting, 1990, and Transportation Quarterly, Vol.46, No. 1, pp.57-79.
- Watanatada, T., Dhareshwar, A.M. and P. R. S. Rezende-lima, P.R.S., (1987), “Vehicle speeds and operating costs: Models for road planning and management”, The International Bank for Reconstruction and Development. The World Bank, Washington, D.C.
-­Zaniewski, J. P., (1993), “Fuel consumption related to roadway characteristics”, Transportation Research Record, 901, TRB, National Research Council, Washington D.C, pp.18- 20.