مروری بر فناوری‌های مختلف در مدیریت بحران سیلاب در بخش راه و رودخانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران

چکیده

سیلاب در مقایسه با تمام بلایای طبیعی دیگر در سراسر جهان، اغلب ویرانگر بوده و بیشترین تعداد تلفات و بیشترین خسارت اقتصادی را رقم می زند. یکی از ابزارهای مهم توسعه استفاده از فناوریهای مختلف در مدیریت بحران برای حفاظت از زیرساختهاست. استفاده از فناوریها در مدیریت بحرانها( خصوصا طبیعی) در شبکه‌های حمل و نقل در هر سه بخش پیشگیری، هنگام وقوع و پس از وقوع، مطرح است. این سیستم‌ها به صورت نرم افزاری و سخت افزاری یا به تفکیک اقدامات مهندسی یا مدیریتی در مراحل مختلف قابل طبقه بندی است.این تجهیزات کمک می‌کنند تا وضعیت زیرساخت‌های حمل و نقل تحت نظر باشد تا پیش از وقوع سانحه، از بروز این مشکلات جلوگیری شود. یکی دیگر از کاربردهای فناوریهای مرتبط، اطلاع‌رسانی صحیح به کاربران و کمک به مدیریت صحیح ترافیک است که در نتیجه آن می‌توان از بروز تراکم ترافیک یا تشکیل گلوگاه و یا سردرگمی کاربران پیشگیری نمود.در این مقاله انواع استراتژی‌ها، مفاهیم و ابتکارات جدید شامل حفاظت در برابر سیل، راه‌حل‌های سازگار با محیط زیست، اقدامات سازه ای ، اقدامات غیرسازه‌ای، اقدامات نرم افزاری، اقدامات سخت افزاری، مدیریت یکپارچه، مقابله با سیل، مورد بررسی قرار گرفته است.در ادامه برای بکار گیری هر فناوری و یا روش و یا برنامه برای مدیریت یک سانحه از جمله سیلاب، با تحلیل درخت مساله راهکارهای مبتنی بر معیارهایی شامل : نیاز، اولویت، هزینه، امکان سنجی و منابع در دسترس ، انتخاب اقدام مدیریتی و مهندسی متناسب انجام می پذیرد.

کلیدواژه‌ها


-"تهیه چارچوب و ملزومات نرم افزار کاربردی تلفن همراه برای مدیریت بحر­ان­های ناشی از بلایای طبیعی در شهر تهران"، (1397)، مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران.
-"کاربرد سامانه­های هوشمند در پیشگیری و مدیریت بحران (حمل و نقل جاده­ای)" مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، (1401)، (در دست چاپ).
-"مجموعه گزارش­های هیات ویژه سیلاب"، (1398)، دانشگاه تهران.
-"مجموعه گزارش‌های تخصصی سیلاب‌های فروردین"، (1398)، بررسی آسیب­های راه و ابنیه فنی-گزارش کارگروه حمل و نقل و ابنیه فنی، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، شماره نشر:گ-847-04.
-"مجموعه گزارش‌های تخصصی سیلاب‌های فروردین"، (1398)، "بررسی آسیب­های راه و ابنیه فنی-گزارش کارگروه ژئوتکنیک مرکز تحقیقات راه"، مسکن و شهرسازی.
-پوریاری، م.، (1401)، "­ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺤﺮان ﺳﯿﻼب در ﺑﺨﺶ راه و رودﺧﺎﻧﻪ"، بخش لجستیک، مدیریت سیستم­ها و بحران، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.
-­JICA, (2018) “Disaster management on infrastructure (river, road and port)”, (b), training course period in japan: from November 5th, 2018 to December 19th.
-ITU,” Disruptive technologies and their use in disaster risk reduction and management”, (2019),” Third ITU Global Forum on Emergency Telecommunications (GET-19)”, Balaclava, Mauritius.
 
-M.Tariq, R. Farooq and N.Giesen, ”a critical review of flood risk management and the selection of suitable measures”, appl. sci. 2020, 10, 8752, Doi:10.3390/app10238752.
 
-UNDRR, UCLouvain, Cred, Usaid “The Non-COVID Year in Disasters, Global trends and perspectives”2020, Under, available at: Https://Emdat.Be/Sites/Default/Files/Adsr_2020.Pdf.