عوامل موثر در توجیه اقتصادی قطار سبک شهری (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)

نویسندگان

1 استادیار، گروه علمی عمران، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

از بهترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌های کاهش آلاینده‌های کلان‌شهرها کاستن مصرف سوخت‌های فسیلی است. برای این منظور باید کاربرد ناوگان ریلی برقی را در شهرها گستراند. هم‌اینک گازهای متصاعد از خودروها و سوخت‌های فسیلی و نیز گردوغبار منطقه‌ای سبب شده تا شهر کرمانشاه که از قطب‌های مهم کشاورزی، صنعتی و خدماتی، از دید آلودگی نه‌تنها در کشور بلکه در جهان از شهرهای بسیار آلوده به شمار آید. از این رو هدف از این تحقیق تعیین عوامل موثر در توجیه اقتصادی قطار سبک شهری کرمانشاه می‌باشد. روش تحقیق، روش تحلیل اقتصاد مهندسی بوده که پس از مشخص شدن هزینه‌های مختلف ساخت و بهره‌برداری و همچنین برآورد دقیق تمامی درآمدهای کمی، به بررسی اقتصادی بودن موضوع تحقیق پرداخته شده است. مسیرهای مورد مطالعه عبارت‌اند از: میدان معلم (شمال شهر) تا میدان آزادی و از میدان آزادی تا میدان فردوسی
(جنوب شهر). نتایج نشان می‌دهد با توجه به روش‌های اقتصاد مهندسی ازجمله روش‌های ارزش خالص کنونی طرح، نسبت منافع به هزینه‌ها، نرخ بازده داخلی و ارزش‌افزوده اقتصادی و مثبت بودن تمامی پارامترهای فوق و همچنین به دلیل کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، کاهش زمان سفر، کاهش سوانح و تصادفات و حفظ محیط‌زیست پروژه قطار سبک شهری کرمانشاه دارای توجیه اقتصادی می‌باشد. نتایج مطالعات انجام‌شده در تحقیق حاضر می‌تواند در دیگر کلان‌شهرهای ایران جهت استفاده از سیستم حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری به کار گرفته شود.

 
 

کلیدواژه‌ها


- آیتی، الف.، باقری، م.، (1394)، "روش پوششی برای مسیریابی بهینه قطار سبک شهری"، پژوهشنامه حمل‌ونقل، سال سوم، شماره اول.
 
-پورتیموری، م.، (1390)، "بررسی نقش توسعه حمل و نقل همگانی در کاهش مصرف سوخت: مورد مطالعه تهران"، مطالعات مدیریت ترافیک­، ش 20­.
 
- حسینی، س.م.، راستیان تهرانی، الف.، (1390)، "مدل ارزیابی فنی و اقتصادی عملکرد سیستم های اتوبوستندرو و قطار سبک شهری در کلان شهرهای ایران (مطالعه موردی: تهران) "، دهمین کنفرانس بین االمللی مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک تهران - سازمان حمل‌ونقل و ترافیک تهران، معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران.
 
- حجازی، س.ج.، و اورک، الف.، (1395)، "روش‌های انتخاب سیستم‌های ریلی مناسب (مونوریل، قطار سبک شهری، مترو و تراموا)"، پانزدهمین کنفرانس دانشجویان عمران سراسر کشور، ارومیه، انجمن علمی دانشجویی عمران دانشگاه ارومیه.
 
- خاکساری، ع.، موسوی، م. ح.، محمود­زاده و عبدالرضا رضایی ارج رودی، ع.ر.، (1390)، "برآورد قیمت سایه‌ای آلاینده‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی در بخش حمل‌ونقل"، مجموعه مقالات همایش ابعاد اقتصادی حمل‌ونقل شهری، پژوهشگاه نیرو، تهران.
- رضازاده، ر. رادمند، م.، و آهی، پ.، (1395)،"­تاثیر شبکه مترو بر ساختار توسعه شهری در شهر تورنتو"، فصلنامه ساخت شهر، شماره 7، ص. 26-36.
 
- سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت (1389)، "طرح جامع ارزیابی خسارت وارده بر سلامتی حاصل از آلودگی هوای تهران"، دانشکده بهداشت دانشگاه تهران.
 
-سیفی پور، ر.، امینی، و افروز، ف.، (1391)، "تاثیرات افزایش قیمت سوخت بر تقاضای باری ریلی و سهم آن در حمل و نقل زمینی"، فصل نامه مهندسی حمل و نقل، سال سوم، شماره چهارم.
 
- عباس زادگان، م.، رضازاده، ر.، و محمدی، م.، (1394)، "بررسی مفهوم توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی و جایگاه قطار شهری تهران در آن، فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر"، مرکز پژوهشی هنر، معماری و شهرسازی نظر شماره هفده، سال هشتم.
 
- کاکاوند، الف.، (1394)، "اثرات متقابل سیاست‌های حمل و.نقل در اقتصادی شهری"، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین.
 
-نورالهی، ح.، برکپور، ن.، (1394)، "ارزیابی آثار احداث سیستم ریلی درون شهری بر کیفیت محیط شهری مطالعه موردی: خط یک قطار شهری مشهد"، فصلنامه مهندسی حمل‌ونقل، دوره: 5، شماره: 3.
 
- مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهر کرمانشاه، (1384)، "آمار گزارش مقایسه و ارزیابی گزینه‌های نهایی برای سال 1400.
 
- مشاور مترا، (­1388)، "گزارش‌های مطالعات مقدماتی خط یک قطار شهری کرمانشاه".
 
- مهاجری برج قلعه، ر.، نصرتی، س.ع.ر.­، (۱۳93)، "بررسی و ارزیابی اقتصادی قطار سبک شهری"، دومین کنفرانس بین‌المللی پیشرفت‌های اخیر در مهندسی راه‌آهن، تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران.
 
- نعمت زاده، الف.، (1394)، "مقدمه‌ای بر شناخت قطار سبک شهری"، مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری وزارت کشور
 
-Brand, D., Kiefer, M.R., Parody, T.E., and Mehndireatta, Sh.R. (2010), "Application of benefit – cost analysis to the proposed California high-speed rail system", Transportation Research Record, 1742, 11P.
 
-Douglas, Gordon (2010), "Rail transit identification and neighborhood identity. Exploring the potential for ‘community-supportive transit", Journal of Urban Design, Vol. 15. No. 2, pp.175–193.
 
-Dziauddin, M.F., (2014), “Measuring the effects of the light rail transit system on house prices in the Klang Valley, Malaysia”, Newcastle Universit.
 
-Elyasi, M.R., Faezi, S.F., Haghsheno-Sabet, M., Mazaheri, M. (2017), “An ANP-based Model for Location of Fixed Speed Cameras,   International Journal of Transportation Engineering, Vol.5, No.1.
 
-Litman, T. (2004), "Comprehensive evaluation of rail transit benefits", Victoria Transport Policy Institute, Canada.
 
-Pak, P.S., Tsuji , K. and Suzuki,Y. (2015), “Comprehensive Evaluuation of New Urban Transportation Systems by AHP”, INT.J. Systems SCI., Vol.1 8, NO. 6.
 
-Topalovic, P. (2012), "Light rail transit in Hamilton: health, environmental and economic impact analysis, Social Indicators Research Journal", volume108, pp. 329-350.
 
-Weihua,Z., Huapu, L., Zhijun, G. and Qiang, L., (2015), Study on Method Evaluation Bus Rapid Transit (BRT) Scheme, Proceeding of the Eastern Asia Society for Transportation.